Khác với các loại cây cảnh khác cây đào rất khó tính đặc biệt là đào cảnh. Tuy nhiên để cây đào sinh trưởng tốt và cho hoa vào đúng dịp tết năm sau đòi hỏi người chơi đào có nhiều kinh nghiệm và am hiểu trong khi trồng và chăm sóc đào.
Điều kiện sinh trưởng của cây đào
Đào là cây không chịu úng nên cần chọn đất cao ráo, thoát nước tốt và làm đất tơi xốp.
Lên luống trồng Đào: cao 25 – 30 cm, rộng 70cm
Tạo rãnh để thoát nước tốt
Đất trồng Đào là phải thích hợp đất thịt pha sét có độ pH 7 – 8
Chọn chỗ đất cao ráo thoát nước tốt nếu bị úng nước thì đào sẽ chết
Nhà không có đất thì trồng bằng chậu to nhớ xử lý thoát nước ở đáy chậu thật tốt, đường kính chậu phải lớn hơn đường kính tán cây một chút.
Để đào ra hoa đúng dịp tết
Theo các hộ trồng đào cho biết để đào ra hoa đúng dịp tết thì phải có cách chăm sóc như: thường xuyên theo dõi thời tiết để chăm tỉa cây cành thời tiết ấm thì chăm sóc muộn hơn, thời tiết rét thì chăm sóc sớm hơn.
Đào được trồng từ cuối tháng giêng, đầu tháng hai âm lịch đến tháng 4, tháng 5 sẽ tỉa bớt các cành nhánh xấu ở dưới gốc để nuôi cành trên tháng 7, tháng 8 tiếp tục cắt những cành cao quá bấm tỉa bớt cho đều tán.
Bắt đầu từ cuối tháng 11 thì tuốt hết lá để cho cây ra hoa và lộc non. Nếu thời điểm này gặp rét thì theo kinh nghiệm dân gian thường thiến đào vào tháng 8 âm lịch bằng cách.
Dùng dao sắc cắt 1 đường quanh vỏ thân ở dưới chỗ phân cành, cách mặt đất trên 40 cm để hạn chế nhiễm bệnh do mưa.
Sau đó 1 tuần nếu lá đào không chuyển sang màu vàng nhạt hoặc hơi rũ xuống thì cần thiến Đào thêm 1 lần nữa đến khi lá chuyển màu. Sau khi khoanh vỏ xong có thể dùng túi ni lông che vết khoanh để nước mưa không đọng vào làm thối vỏ dùng nước ấm để tưới ra hoa mau ra nụ.
Để hạn chế sinh trưởng thân lá, kích thích mầm hoa thì cứ vào đầu tháng 11 âm lịch chúng ta dùng dao khoanh vài vòng xung quanh cành đào, thân đào. Giữa tháng 11 tiến hành tuốt bỏ hết lá trên cây bằng tay đây là một trong những kinh nghiệm đã có từ xa xưa người chơi đã áp dụng để đến dịp gần tết Đào sẽ ra lộc non và nụ hoa.
Với đào thế nên đánh cây vào chậu và tuốt lá trước 1 – 2 tháng nếu năm nào thời tiết nóng thì cần tiến hành tuốt là muộn hơn thời điểm trên vài ngày, năm thời tiết rét nhiều thì cần tiến hành sớm hơn vài ngày.
Sau khi tuốt là xong nếu trời nắng nóng kéo dài phải làm dàn che phun sương thường xuyên toàn bộ tán cây.
Đào thuộc loại rụng lá hàng năm vào mùa đông, sau khi lá rụng nụ hoa phát triển và lớn nhanh nếu cứ để tự nhiên thì đào rụng lá vào cuối tháng chạp, hoa nở vào cuối tháng giêng hoặc tháng 2 năm tới. Nên muốn có hoa đẹp chơi dịp tết đi đôi với việc hãm cây nói trên ta cần tuốt lá trước một thời gian thời gian đó dài ngắn tuỳ giống, tuỳ cây mạnh hay yếu, cây tơ hay già…
Thông thường thời gian tuốt lá đào bích từ ngày 5 tháng 10 âm lịch, đào bạch từ ngày 15 tháng 10 âm lịch. Những cây già yếu thời gian tuốt lá chậm hơn một chút so với những cây to khoẻ.
Trong trường hợp áp dụng đúng quy trình như trên nhưng thời tiết bất thường gặp rét kéo dài ảnh hưởng rõ rệt đến sự nở hoa thì phải thúc đào nếu đào nở muộn. Nếu đến tháng 12 âm lịch chưa thấy nụ hoa rõ rệt thời tiết lạnh kéo dài dưới 10 độ C trên 5 ngày thì phải thúc hoa bằng cách ngừng tưới nước sau vài ngày rồi tưới thật đẫm trở lại bằng nước ấm 40 – 50 độ C vào quanh gốc 5 – 6 lần/ngày.
Vào cuối tháng 11 âm lịch nếu thời tiết ấm kéo dài nụ hoa đã nhú to hoa có khả năng nở sớm thì phải hãm đào bằng cách làm dàn che lưới đen và phun nước lạnh thường xuyên toàn bộ tán cây, dùng dao khoanh 1 – 2 vết quanh thân đào để hạn chế vận chuyển dinh dưỡng nuôi cây ức chế quá trình sinh trưởng như hãm đào lần đầu.
Chặt rải rác từ 10 – 12% bộ rễ quanh gốc cây theo kinh nghiệm dân gian ngắm trăng rằm tháng 8 năm nay thấy sáng đục dự kiến vụ đông sẽ ấm có thể tuốt lá muộn hơn từ 50 – 55 ngày trước tết. Với đào thế đánh cây vào chậu và tuốt là từ 1 – 2 tháng.
Cách chăm sóc để đào ra hoa đúng dịp tết
Cần phải bảo vệ mắt hoa ở cuối mắt lá nên bứt từ lá không được dùng tay tuốt lá thẳng từ đọt xuống làm như vậy sẽ tổn thương đến mầm hoa.
Mặc dù đã thực hiện chuẩn xác các kỹ thuật trên nhưng thời gian ra hoa có năm cũng không đúng tết vì nếu gặp rét cây sẽ ra chậm ngược lại gặp thời tiết ấm hoa sẽ ra sớm hơn do đó việc thúc và hãm phải thực hiện trong những trường hợp cần thiết.
Đầu tháng 12 nếu thấy các nụ hoa nhú chưa rõ ràng báo hiệu hoa sẽ nở chậm cần phải thúc bằng cách bón phân chuồng. Bới xung quanh gốc độ 5cm tưới phân bắc, nước tiểu, nước nóng độ 45 độ C.
Trong dịp tết Đào vừa nở hoa, vừa nảy lộc các chất dinh dưỡng trong cây không còn nhiều nhưng cũng vẫn đủ duy trì sức sống cho cây vì vậy chỉ cần tưới nước ẩm cho bầu cây là được. Trước khi trồng lại đào sau tết khoảng 15 ngày bạn dùng một số chế phẩm để kích thích bộ rễ của cây sinh trưởng giúp cây sống tốt.
Sau khi trồng lại đào 20 ngày đến tháng 9 hàng năm đào cần được bón phân. Trong thời kỳ bón phân bạn phải tưới đủ ẩm cho đào để cây sinh trưởng tốt. Để tạo thế cho đào cần tiến hành liên tục từ 5 – 7 ngày/lần kết hợp buộc uốn các cành non bằng khung nhôm hoặc tre chú ý cắt tỉa các cành ngoài ý muốn.
Để hoa nở đúng dịp tết là bí quyết của những người trồng đào tuỳ thuộc vào tay nghề và kinh nghiệm của nghệ nhân mà có cách làm khác nhau. Các biện pháp kỹ thuật có thể áp dụng riêng biệt hoặc kết hợp với nhau.
Để giúp kích thích quá trình ra nụ bạn phải hạn chế việc vận chuyển dinh dưỡng nuôi tán cây, ức chế quá trình sinh trưởng cành lá bằng cách thiến đào. Đào sẽ ra nụ ra hoa sau từ 50 – 60 ngày.
Gặp năm rét sớm, rét đậm kéo dài cần phải tuốt lá sớm kết hợp sưởi ấm bằng cách thắp bóng điện hoặc phun nước ấm lên lá, tưới nước ấm từ 35 – 40 độ C quanh gốc từ 5 – 6 lần/ngày để duy trì nụ nở đúng thời gian đã định.
Nếu gặp nắng nóng kéo dài cần tuốt lá muộn hơn kết hợp phun nước lạnh nước mát cho đào chậm nở hoa.
Chăm sóc đào sau tết
Theo kinh nghiệm của người trồng đào cảnh sau tết cần chuyển ngay Đào ra trồng trong đất hoặc thay hỗn hợp đất mới 3 – 4 phần đất 1 lần phân hữu cơ.
Bón lót khi trồng từ 3 – 5 kg phân hữu cơ hoai mục mỗi cây tuỳ thuộc cây lớn hay nhỏ.
Đối với đào gốc sau khi thu hoạch cành bán tết cần bón 3 – 5kg phân hữu cơ trên 1 cây sau tết 10 – 15 ngày.
Từ trung tuần tháng 10 đến tháng 11 âm lịch tuỳ theo năm nhuận hay thường và tình hình sinh trưởng của cây để quyết định ngừng bón phân gốc, hạn chế tăng trưởng thân lá và thúc đẩy phân hoá mầm hoa.
Trồng xong cắt bỏ cành lần thứ nhất: lần này hầu như là cắt bỏ hết tất cả các cành chỉ để lại cành to ngay sát gốc mục đích để cành mới phát sinh nhiều năm tới sẽ cho nhiều hoa. Nếu không cắt để cành già năm tới hoa sẽ chỉ có ở phía ngoài của đọt cành sau đó mỗi tháng phải cắt nhẹ ngoài đầu cành cho tới tháng 6 âm lịch mới thôi.
BBT: Hatthocvang Farmstay